Pop eta rockaren figura historikoetatik hasi eta musikari gazteen belaunaldi apurtzaile eta bikainarekin buka, gero eta talde eta bakarlari gehiagok agortzen dituzte sarrerak areto handietan.

Euskal Herriko gatazkak aztarna handia utzi du zinemagintzan eta gaiari loturiko fikzio eta dokumental ugari egin dira. Gai arantzatsua da, gogorra, inor epel uzten ez duen horietakoa.

Euskal zinemagintzak, berezkoak dituen ezaugarri ugari ditu baina, bada azken urteotako ekoizpenetan, eztabaida sozialekin konprometitutako zinemak geroz eta pisu handiagoa du.

Oraindik ez baduzu euskal gazta tartaren berririk izan, seguruenik laster izango duzu. Jakin nahi duzu zergatik den horren berezia?

Hamar urte darama Izaro Andresek konpositore eta abeslari lanetan. Guztira, bost disko kaleratu ditu, pop, folka, elektronika eta sustraiko musikaren kontrasteak nahastuz.

Izaro, Olaia Inziarte eta Verde Prato, besteak beste, euskal pop berriaren norabidea finkatzen ari dira: joera berriak bultzatzen dituzte, beren lanen kalitateari eta sakontasunari uko egin gabe.

Urte berean jaio ziren, euskal kulturako figura ezinbestekoak dira, eta bide desberdinak egin zituzten. Jorge Oteizaren itzal luzearen pean, hona hemen bien historia, berreraikia.

Euskal mitologia zinemaren bitartez kontatzen ari dira, eta horren adibide, ezinbesteko izenburu hauek: ´Errementari´, ´Akelarre´ edo´Irati´.

Azken urteetan, istorio heldu eta sakonagoak jorratzearekin batera, nazioarteko onespena iritsi da, eta euskal animazioak eztanda moduko bat bizi duela esan daiteke.

Korrontzik herri tradizioari buruzko hausnarketa kementsua egiten du, dinamikoa eta ikusgarria da, erritmo eta dantza garaikidearen ukituekin.

Zinegile ugari, kolektiboaren istorioak ingurune horietan kokatzeak balio erantsia ematen dietela ohartu dira. Kasu askotan, pertsona horiek urteetan jasandako zapalkuntzaren jatorria herri txikietan topatu daitekeelako akaso.

Soinu elektronikoa dute ezaugarri, eta trap, new wave edo synth pop musika-generoen eragina, abesti itsaskor bezain dantzagarrietan islatua.

Itsasoz gaindiko frantziar lurralde horrek —Ternuaren hegoaldean dago—, euskaldunei, bretainiarrei eta normandiarrei omen egiten die bere banderan, izan ere, XVI. menderako iritsi baitziren inguru hartara.

Pop musikaren promesa gazteak minimalismoa, psikodelia eta sustraiak batzen dituen soinu-esperientzia esploratu nahi du bere azken lanean.

Landa-eremuko inauteriak berpiztu diren honetan, badago aukera neguko erritual antzinakoak ospatzeko Euskal Herrian. Naturari lotutako ohiturak dira, eta gero eta fama handiagoa dute.

Alvaro Grandak erritmo hautsien, emozio soniko eraikitzaileen eta erritmo sinkopatuen zapore sare aberats bat sortzen du, jungle, house eta bruk elementuak jazz-sentsibilitateekin uztartuz.

Bere musikaren bitartez sonoritaterik tradizionalena abangoardistenarekin iruten du, pop ilun estiloko konposizioak kaleratuz.

Raperoaren bakarkako lehenengo diskak poesia gordinean sortutako zintzotasuna erakusten du, artifizio hanpatu eta hutsalik gabe. 

Nhil taldearen lehengo doinuak 2017an sortzen hasi ziren, eta ordutik, pop, soul eta funk ukituez sortutako musikarekin haien ibilbidea zabaltzen joan dira.

Amorante Iban Urizar musikariaren proiektua da. 2014tik han hemenka dabil emanaldiak ematen eta musika sortzen.

Merina Gris musika taldeak gaur egungo gure gizartean norbera izateko barne-borrokari buruz hausnartzen du.

Maite Larburu artista-musikal polifazetikoa da. Folk eta Pop generoaren baitan klasifikatzen den arren, azken diskoetan rockera ere hurbildu da.

Ander Izagirre idazle eta kazetariak ´Vuelta al país de Elkano´ (Elkanoren herrialdeari itzulia) liburua argitaratu zuen 2022an. Lan horretan, zalantzan jartzen du honako ikuspegi hau: euskaldunak baserrian itxitako herri bat izan zirela.

Taldearen estiloa rock generoan kokatzen da, gogorra, stoner ukituekin, gitarraz, bateriaz eta ahotsez osatua.

Oreka TX taldeak txalapartak dituen aukerak ikertzen eta zabaltzen ditu, musikaltasunarekin zein perkusio materialarekin esperimentatuz. 

Ezpalak 2019an sortu zen, 90eko rock musikan inspiratutako musika abentura berri batean murgiltzeko beste talde batzuetako lau musikarik indarrak batzea erabaki zutenean.

Neomak taldeak zazpi emakumeren ahotsak biltzen ditu, sorginkeriaz betetako doinuak, pandero hotsak eta dantzaz beteriko proposamen musikala eskaintzen dute.

Bilboko Guggenheim museoko horma batean 40 koadro txiki daude eskegita. Paisaia bat edo txolarre bat bezala, begirada bat, luma bat eta bisitaria bera islatzen duen ispilua daude parez pare, urrez jantzitako XIX. eta XX. mendeko marko borobil eta obalatuetan. Denboraren igaroa bera desafiatzen duen mosaiko hau sinatu duen artista Alain Urrutia da.

Mundu asko bizi dira Uxue Alberdiren baitan (Elgoibar, 1984). Bertsolari eta idazlea, bere ekoizpen artistikoan galderei egiten die tokia, erabat ixten ez diren hausnarketei, mugak gaindituz. 

Denera 13.500 lagunek bete dute Navarra Arena Bertsolari Txapelketa Nagusiaren finalean, eta ekitaldiak izandako harrera onaren harira, hona hemen kultur adierazpen horren gorakadaren azterketa.

Euskal migratzaileek sortutako boarding house bateko azken ostalaria hil eta gero, amaitu egin da XIX. mendearen erdialdetik iraun duen kapitulu bat.

Munduko txatalez osatua dagoen puzzle deszifraezina da New York. Migratzaileek eraiki zituzten zerua urratzen duten etxe orratzak eta sortu zuten gerora munduan hain ezaguna egin den iruditeria. Etorkinek idatzi dute hiriaren historia eta 2018tik gaurdaino  euskal idazle garaikide nabarmenetako bat den Kirmen Uribe ere nortasun, hizkuntza eta kultura mosaiko honen zati bihurtu da.

Gauzak askotan serendipia hutsez gertatzen dira. Poughkeepsien jaiotzea esaterako. Edo The New Yorkerreko erredakzioan lan egitea, oraindik paperezko aldizkariak irakurtzen zirenean. Tira, edo Madrilera gaztelania ikastera joan eta euskaraz maitemintzea, Elizabeth Macklini gertatu zitzaion bezalaxe.

Floridako Jai Alai Dania frontoia ixteaz batera amaitu da zesta-punta profesionalaren azken atala Estatu Batuetan; garai batean, herrialde horretako apustu-negozio nagusietako bat izan zen.

Honako hau historia handi baten hasiera da, Euskal Herriaren historia, ekoizpen, industria, kultura eta ondare immaterialaren istorio txikien bidez kontatua.

Mendea estreinatu berri zenean, gona beltzez jantzitako emakume bat Brooklyneko zubiaren erdian kokatu zen, kameraren begiari so. Hankak ireki zituen eta, zutik, espazio publiko horren erdian pixa egiten hasi zen.

"Hizkuntzak berokiak bezalakoak dira: bat bakarrik badaukazu, beti erabili beharko duzu, euripean zein eguzkipean. Baina bi, edo hiru, edo gehiago ere badauzkazu, zuk zeuk erabaki dezakezu zein jantzi kalera irteteko...".

Ongi etorri! Sartu. Sartu antzokira eta eseri. Aukeratu zure eserlekua, zure espazioa, zure leihoa.

Mikel Laboa ez da edozein euskal musikari: mitoa bilakatu da. Bizirik jarraitzen du ekitaldi publiko eta pribatuetan, familia-bazkarietan, herri eta hirietan.

Euskaldunentzat, janaria pasio itsua da. Fede paganoa. Ospakizuna. Lehentasunezko gaia.

Jarraian datorren zerrendak euskal literaturaren ahots ezberdinak nahasten ditu, izen entzutetsuak eta hasiberriagoak bilduz, eta horiek guztiek euskal letren dream team moduko bat osatzen dute.

Egungo euskal zinema udaberriko lore eder batekin aldera daiteke: bere zurtoinak, tente eta sendo, eguzkitan dir-dir egiten duten koloretako petalo sorta batera darama, eta, bat-batean, bere inguruko paisaiaren edertasuna areagotu egiten da.